CNC Elektro Erozyon (EDM) İşleme Nedir

CNC Elektroerozyon (EDM), Elektriksel Aşındırma veya Elektro Erozyon olarak da bilinir ve belirli malzemelerin şekillendirilmesi için kullanılan bir işleme yöntemidir. Bu yöntem, bir elektrot ve iş parçası arasında oluşan tekrarlanan elektrik kıvılcımlarını kullanarak metalin aşındırılmasını temel alır. Bu kıvılcımlar, iş parçasını eritir ve buharlaştırır, böylece belirli bir şekil oluşturur.

EDM işleminin temel özellikleri şunlardır

Kontrollü Kıvılcım: Elektrot ve iş parçası arasında kontrol edilen bir elektrik kıvılcımı oluşturulur. Bu kıvılcım, iş parçasının belirli bir alanını eritir ve buharlaştırır.

Dielektrik Sıvı: İşlem sırasında, elektrot ve iş parçası dielektrik bir sıvı ile çevrilidir. Bu sıvı, kıvılcımların oluşumunu kontrol eder, eriyen metalin taşınmasına yardımcı olur ve iş parçası ile elektrot arasında soğutma işlevi görür.

Karmaşık Şekiller: EDM, oldukça karmaşık ve hassas parçaların üretimini mümkün kılar. Yüksek sertlikteki malzemelerde bile mikron seviyesinde hassasiyetle işleme yapılabilir.

CNC (Bilgisayarlı Sayısal Kontrol) Elektroerozyon, bu işlemi otomatikleştirir ve bilgisayarlı bir kontrol sistemiyle elektrotaşlama işlemini yönetir. CNC kontrolü, yüksek hassasiyet ve tekrarlanabilirlik seviyesi sunar, böylece karmaşık ve hassas parçaların seri üretimi mümkün olur.

EDM'nin iki ana türü vardır

Tel EDM: İnce bir tel elektrot kullanılarak gerçekleştirilen işlemedir. Tel, iş parçasının etrafında hareket ederek istenilen şekli keser.

Batırma (Sink) EDM: Bu yöntemde, iş parçasına şekil vermek için önceden şekillendirilmiş bir elektrot kullanılır. Elektrot, dielektrik sıvı içerisinde iş parçasına doğru hareket eder ve istenilen şekli oluşturmak için malzemeyi aşındırır.

EDM işlemi, özellikle sert, zor işlenen metallerin ve karmaşık şekillerin işlenmesinde son derece yararlıdır. Bu yöntem, havacılık, otomotiv, kalıp yapımı ve tıbbi cihaz üretimi gibi birçok endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır.
 

CNC Elektroerozyon (EDM) işlemi, malzemeyi elektrik kıvılcımlarıyla eriterek ve buharlaştırarak şekillendirir. İşlem oldukça karmaşıktır ve yüksek hassasiyetle gerçekleştirilir. Aşağıda EDM işleminin temel adımlarını bulabilirsiniz:

Tasarım ve Programlama: İlk adım, istenilen parçanın bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımında modellenmesidir. Modelden sonra, bilgisayar destekli üretim (CAM) yazılımı kullanılarak işleme için gerekli yol planlaması yapılır. Bu yol planı, CNC makinesine aktarılır.

Elektrot ve İş Parçasının Hazırlanması: İşlenecek parça ve elektrot, dielektrik sıvı ile doldurulmuş bir havuzda veya tankta yerleştirilir. Elektrot, genellikle bakır veya grafit gibi iletken bir malzemeden yapılır.

Dielektrik Sıvının Kullanımı: İşleme sırasında, iş parçası ve elektrot arasındaki boşluk dielektrik sıvı (genellikle deiyonize su veya özel bir yağ) ile doldurulur. Bu sıvı, kıvılcımların kontrolü, soğutma ve eriyen malzemenin taşınması için esastır.

Kıvılcım Oluşumu: Elektrot ve iş parçası arasına bir gerilim uygulandığında, kıvılcımlar oluşur. Bu kıvılcımlar, iş parçasının yüzeyini eritir ve buharlaştırır.

İşlemenin Gerçekleştirilmesi: CNC kontrolü altında, elektrot iş parçası üzerinde hareket eder ve belirlenen yolu takip eder. Bu hareket, parçanın istenen şeklinin elde edilmesini sağlar. Tel EDM'de ise, tel elektrot iş parçasının etrafında hareket eder ve malzemeyi keser.

Soğutma ve Temizleme: Dielektrik sıvı, eriyen metal parçacıklarını işleme bölgesinden uzaklaştırır ve aynı zamanda elektrot ve iş parçasını soğutur. İşlem sona erdikten sonra, parça dielektrik sıvıdan çıkarılır ve kalıntılar temizlenir.

Son İşlem: Bazı durumlarda, EDM işleminden sonra ek işlemler (örn. yüzey taşlama veya parlatma) gerekebilir. Bu, özellikle yüksek yüzey kalitesi gereksinimleri olan uygulamalar için geçerlidir.

EDM işlemi, sadece metalik malzemelerin değil, aynı zamanda bazı seramik ve yarı iletken malzemelerin işlenmesi için de uygundur. Ancak, işlenecek malzemenin elektriksel olarak iletken olması gerekir. EDM, sert metallerin işlenmesinde, özellikle de geleneksel yöntemlerle işlenmesi zor olan karmaşık şekiller ve ince detaylar için idealdir.
 

CNC Elektroerozyon (EDM) işlemede karşılaşılan bazı yaygın hatalar ve bu hataların çözümleri şunlardır:

Aşırı Elektrot Aşınması

Neden: Uygulanan güç çok yüksek veya yanlış elektrot malzemesi kullanımı.
Çözüm: Gücü azaltın veya daha uygun bir elektrot malzemesi seçin.

Yetersiz Yüzey Kalitesi

Neden: Yüksek enerji, hızlı işlem hızları veya yanlış elektrot seçimi.
Çözüm: İşleme parametrelerini optimize edin veya elektrot malzemesini değiştirin.

İstenmeyen Yüzey Kaplama Oluşumu

Neden: Elektrotun ve iş parçasının malzemelerinin etkileşime girmesi.
Çözüm: Dielektrik sıvısını düzenli olarak temizleyin veya değiştirin.

Düzensiz Kesme

Neden: Telin gerilmesi veya hizasının bozulması.
Çözüm: Telin gerilmesini ve hizasını düzenli olarak kontrol edin.

İşleme Sırasında Kıvılcım Yetersizliği

Neden: Dielektrik sıvının kirli olması veya elektrotla iş parçası arasındaki mesafenin çok büyük olması.
Çözüm: Dielektrik sıvısını temizleyin veya değiştirin ve elektrotla iş parçası arasındaki mesafeyi ayarlayın.

İşleme Sırasında Aşırı Isı Oluşumu

Neden: Uygulanan gücün çok yüksek olması veya dielektrik sıvının yeterli soğutma sağlamaması.
Çözüm: İşleme parametrelerini gözden geçirin ve dielektrik sıvının durumunu kontrol edin.

Kesme Sırasında Tel Kırılması (Tel EDM için)

Neden: Telin aşırı gerilmesi, yanlış tel tipi kullanımı veya yetersiz tel soğutma.
Çözüm: Tel gerilimini düşürün, uygun tel tipini seçin ve soğutma sistemini kontrol edin.

Yanık İzleri

Neden: Uygulanan enerjinin çok yüksek olması.
Çözüm: İşleme parametrelerini düzenleyin ve gücü azaltın.

İşleme Sırasında Aşırı Gaz Oluşumu

Neden: Uygulanan gücün aşırı yüksek olması.
Çözüm: İşleme parametrelerini gözden geçirin ve gücü azaltın.

CNC Elektroerozyon işleminin başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için makinenin düzenli olarak bakımının yapılması, işleme parametrelerinin doğru bir şekilde ayarlanması ve kullanılan malzemelerin uygun olması gerekmektedir. Eğer bir problemle karşılaşıldığında nedeni hızla belirlenip gerekli düzeltmeler yapılırsa, yüksek kalitede ve istenen özelliklere sahip parçalar üretilebilir.

CNC Elektroerozyon (EDM) İşleme Fiyatları

CNC Elektroerozyon (EDM) işleme fiyatları, birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak, genel bir fiyat aralığı vermekten ziyade, fiyatları etkileyen temel faktörleri sıralamak daha uygundur:

İşlemenin Kompleksliği: Basit bir kontur kesme işlemi, karmaşık bir üç boyutlu parçanın işlenmesinden daha ucuz olacaktır.

Kullanılan Elektrot Malzemesi: Bazı elektrot malzemeleri, diğerlerinden daha maliyetlidir. Örneğin, grafit elektrotlar genellikle bakırdan daha pahalıdır.

İşlemenin Süresi: Uzun süreli işlemeler, kısa süreli işlemelere göre daha maliyetli olabilir.

İş Parçasının Malzemesi: Bazı malzemelerin işlenmesi, diğerlerine göre daha zor olabilir, bu da işlem maliyetini artırabilir.

Dielektrik Sıvı Tüketimi: Dielektrik sıvının kalitesi ve tüketimi, işlem maliyetini etkileyebilir.

Ekipmanın Amortisman Maliyeti: Modern ve yüksek hassasiyetli bir EDM makinesinin amortisman maliyeti, eski bir makineye göre daha yüksek olabilir.

Elektrik ve Enerji Maliyetleri: EDM, yüksek enerji tüketen bir işlem olduğu için elektrik maliyetleri de dikkate alınmalıdır.

Operatörün Tecrübesi ve Uzmanlığı: Deneyimli bir operatörün saat başına maliyeti, daha az deneyimli bir operatöre göre daha yüksek olabilir, ancak daha deneyimli bir operatör genellikle daha hızlı ve hatasız çalışır.

Bölgesel Faktörler: İşlemenin gerçekleştirildiği bölgeye göre maliyetler değişkenlik gösterebilir. Örneğin, bir metropoldeki işlem maliyeti, kırsal bir bölgedeki maliyete göre daha yüksek olabilir.