Gazaltı kaynağı, daha çok Metal İnert Gaz (MIG) veya Metal Aktif Gaz (MAG) kaynağı olarak bilinir. Bu kaynak yöntemi, elektrotun ve kaynak yüzeyinin, koruyucu bir gaz atmosferi altında eriyerek birleştiği bir ark kaynağı yöntemidir. Gazaltı kaynağının temel prensipleri şunlardır:
Koruyucu Gaz Atmosferi: Kaynak işlemi sırasında, inert veya yarı inert bir gaz kaynak bölgesini oksijen ve diğer atmosferik gazlardan korur. Bu, oksidasyonu engeller ve daha temiz, daha az gözenekli bir kaynak dikişi oluşturur. Argon, karbondioksit veya bunların karışımları en yaygın kullanılan gazlardır.
Sürekli Tel Elektrot Beslemesi: MIG/MAG kaynağında, bir tel sarma makarasından sürekli olarak beslenen ve hem elektrot olarak hem de katkı malzemesi olarak görev yapan bir tel kullanılır. Bu tel, besleme mekanizması tarafından kaynak tabancasına doğru itilir.
Elektrik Arkı: Gazaltı kaynağında, tel elektrot ile iş parçası arasında bir elektrik arkı oluşturulur. Bu ark, yüksek sıcaklıklarında metali eritir ve böylece kaynak dikişi oluşturulur.
Polarite: Gazaltı kaynağında genellikle doğru akım (DC) kullanılır. Kaynak makinesinin polaritesi (DC+ veya DC-) seçilen gaz türüne, tel elektroda ve kaynaklanacak malzemeye bağlı olarak değişebilir.
Soğutma: Kaynak tabancasında, elektrodu soğutmak için genellikle bir soğutma sistemi bulunur. Bu, hava soğutmalı veya su soğutmalı olabilir.
Metal Transferi: Gazaltı kaynağında, elektroddan iş parçasına metalin transferi farklı şekillerde gerçekleşebilir: damla transferi, küresel transfer veya penetrasyon transferi gibi.
Koruyucu Gazın Seçimi: Gaz seçimi, kaynaklanacak malzemenin türüne, kaynak pozisyonuna ve istenen kaynak özelliklerine bağlı olarak değişir. Örneğin, karbon çelikleri kaynaklamak için CO₂ veya argon-CO₂ karışımları yaygın olarak kullanılırken, alüminyum kaynağında genellikle saf argon kullanılır.
Ekipman Ayarları: Gazaltı kaynağında optimum sonuçları elde etmek için doğru voltaj, akım ve tel besleme hızının ayarlanması esastır.
Sıçrama Önleme: Gazaltı kaynağında, yanlış parametreler sıçrama oluşumuna yol açabilir. Bu sıçramalar, kaynak bölgesinin etrafında istenmeyen metal damlacıklarının oluşmasına neden olur. Doğru gaz seçimi, akım yoğunluğu, ark uzunluğu ve tel besleme hızı sıçramayı minimuma indirebilir.
Farklı Malzemelerle Uyumluluk: Gazaltı kaynağı, çeşitli metallerde etkili bir şekilde kullanılabilir. Bu metaller arasında karbon çelikleri, paslanmaz çelikler, alüminyum ve onun alaşımları, bakır alaşımları ve daha birçokları bulunur. Ancak, her metal için uygun tel elektrot ve koruyucu gaz seçimi esastır.
Koruma Gazının Dağılımı: Kaynak tabancasının tasarımı, koruma gazının kaynak havzasına eşit bir şekilde dağılımını sağlamalıdır. Bu, dış atmosferin gazaltı kaynak bölgesine girişini engelleyerek, oksidasyonu ve diğer istenmeyen reaksiyonları önler.
Kaynak Pozisyonu: Gazaltı kaynağı, düz, yatay, dikey ve tavan pozisyonlarında yapılabilir. Ancak, her pozisyon için uygun parametrelerin ve tekniklerin belirlenmesi gerekmektedir.
Güvenlik: Gazaltı kaynak işlemi sırasında, ultraviyole (UV) ve kızılötesi (IR) ışınları dahil olmak üzere yoğun ışıma oluşur. Bu nedenle, uygun bir kaynak maskesi ve koruyucu giysilerin kullanılması zorunludur. Ayrıca, bazı koruyucu gazların solunması sağlık için zararlı olabilir; bu nedenle iyi bir havalandırma ve gaz detektörlerinin kullanılması önerilir.
Maliyet-Etkililik: Gazaltı kaynağı, hızlı birleştirme hızları ve minimum son işlem gereksinimi ile karakterizedir. Bu, üretim maliyetlerini düşürebilir ve üretim verimliliğini artırabilir.
Gazaltı kaynağı, yüksek kalitede kaynak dikişleri oluşturma yeteneği, geniş malzeme uyumluluğu ve hızlı üretim kapasitesi ile birçok endüstride tercih edilen bir yöntemdir. Ancak, bu yöntemi etkili bir şekilde kullanabilmek için uygun ekipman, doğru parametreler ve iyi eğitimli personel gereklidir.
