M kodu, CNC işleme için makine kontrol dilidir. Çeşitli makine fonksiyonlarını kapatmak ve açmak için
G-kodu ile birlikte kullanılır. G kodunda olduğu gibi, çeşitli denetleyici platformlarında bazı ortak işlevler vardır, ancak herhangi bir belirli M kodu işlevi için nihai tanım, kontrolün üreticisi tarafından açıklanır.
Komutlar
M kodundaki M, makineye çeşitli bir komutun ardından geldiğini söyler. Örneğin, M03 iş milini başlatır ve hızı ayarlamak için genellikle öncesinde bir S kodu gelir. Aşağıda örnek olarak gösterilen M kodlarının aşağıdaki kısmi listesi Fanuc kontrolörleri içindir.
M00 Program durdurma
M01 Program durdurma--isteğe bağlı
M02 Program sonu
M03 İş mili başlangıcı--ileri, saat yönünde dönüş
M04 İş mili başlangıcı - ters veya saat yönünün tersine dönüş
M05 Mil durdurma
M06 Takım değiştirme
Kodlar, bir alt programı sonlandıran M99'a kadar devam eder. Her sayı atanmaz ve M06 gibi bazı M kodları torna tezgahları için değil yalnızca işleme merkezleri için kullanılır ve bunun tersi de geçerlidir. Diğer satıcılar daha fazla kod sağlar. Söz konusu makinenin kodlarını bilmek önemlidir. Birçok üretici, kullanıcı tarafından tanımlanmak üzere atanmamış bir dizi M kodu da bırakır. Aşağıdaki Tablo 1, torna işlemleri için daha fazla M kodu listesi göstermektedir. Tablo 2, frezeleme işlemleri için benzer bir M kodları listesine sahiptir. Bu tabloların her ikisi de Fanuc kodlarına dayanmaktadır.
Tablo 1- Torna İşlemleri İçin M Kodları Komut Özeti
M00: Program durdurma
M01: İsteğe bağlı program durdurma
M02: Programın sonu
M03: Mil start ileri CW
M04: Mil başlangıcı ters CCW
M05: Mil durdurma
M08: Soğutma sıvısı açık
M09: Soğutma sıvısı kapalı
M29: Sert kılavuz modu
M30: Program sonu sıfırlama
M40: Mil dişlisi ortada
M41: Düşük Vites Seçimi
M42: Yüksek Vites Seçimi
M68: Hidrolik ayna kapatma
M69: Hidrolik ayna açık
M78: Punta ilerlemesi
M79: Punta ters çevirme
M94: İkiz görüntü iptali
M95: X ekseninin ikiz görüntüsü
M98: Alt program çağrısı
M99: Alt programın sonu
Tablo 2 - Freze İşlemleri için M Kodları Komut Özeti
M00: Program durdurma
M01: İsteğe bağlı program durdurma
M02: Programın sonu
M03: Mil start ileri CW
M04: Mil başlangıcı ters CCW
M05: Mil durdurma
M06: Takım değiştirme
M07: Soğutucu AÇIK – Mil aracılığıyla buğulu soğutma sıvısı/Soğutma sıvısı
M08: Soğutucu AÇIK – Soğutucu taşkın
M09: Soğutucu KAPALI
M19: Mil oryantasyonu
M28: Menşee dön
M29: Sert kılavuz
M30: Program sonu (Sıfırlama)
M41: Düşük vites seçimi
M42: Yüksek vites seçimi
M94: İkiz görüntüyü iptal et
M95: X ekseninin ikiz görüntüsü
M96: Y ekseninin ikiz görüntüsü
M98: Alt program çağrısı
M99: Alt programın sonu
Alt Programlar ve Makrolar
Alt programlar M98 komutu ile çağrılır. Bunlar, tekrar eden kesimler arasında Z eksenini indekslemek gibi çeşitli işlemler için kullanılır. Alt programlar “P” harfi ile belirtilir ve bir “L” alt programın kaç kez çalıştırılması gerektiğini belirtir. Her alt program, denetleyiciyi ana programa veya iç içe geçmişlerse önceki alt programa geri döndüren M99 ile sona erer. Diğer bir yaygın alt program, bir takım değişikliğinden önce veya sonra mod durumlarını sıfırlayan bir alt programdır - bir güvenlik adımı.
Makine üreticisi tarafından sağlanan önceden programlanmış işlevler de alt programlar olarak kabul edilir, ancak bunlar G kodunda çağrılır.
Makrolar, CNC makinesinin iki önemli şey yapmasını sağlar. Değiştirilebilen değişkenler yaratılarak, program değiştirilmeden özellik boyutları (bir oluğun genişliği gibi) ayarlanabilir. Ayrıca aynı programın, bir çizim üzerinde tablo haline getirilebilecek bir parça boyutları ailesini işlemesini sağlar. Değişkenlere, program satırında tipik olarak şu şekilde çağrılan adresler atanır: G00 X#123, makineye değişken adres 123'te saklanan konuma hızlı hareket etmesini söyler.
İşlem için çok hızlı girilen bir sayı hasara ya da yaralanmaya yol açabileceğinden, makroları kullanırken çok dikkatli olunmalıdır. CNC programcıları, bu felaketlerden kaçınmak için rutin olarak programlara kontrol kodları ekler.
Uygulamalar
İlerleme hızını (F), iş mili hızını (S), takım adreslerini (T) vb. belirtmek için diğer harf gösterimleri (veya "kelimeler") kullanılır. Tam bir CNC programı, G ve harflerin yanı sıra bu harflerle de süslenecektir. M kodları. Operatör girişi için kontrol paneline başvurmak üzere birkaç M kodu kullanılır. İsteğe bağlı bir program durdurma olan M01, programı geçici olarak durdurur ve kontrol panelindeki Opt Stop düğmesi açıksa operatörden giriş bekler. Aksi takdirde, M01 komutu dikkate alınmaz. Bu işlev, operatörün çipleri çıkarmasına izin vermek için kullanılabilir. Blok Atlama etiketli başka bir panel düğmesi, programların önünde eğik çizgi bulunan tüm kod bloklarını atlamasını sağlar. Bu, program durdurma komutunu atlamak için kullanılabileceğinden, otomatik besleme işlemleri için kullanışlıdır.
